પરિચય
છઠ્ઠી શ્રાધ્ધ પિતૃપક્ષની છઠ્ઠી તિથિએ મનાવવામાં આવે છે. જે પિતૃઓનું અવસાન હિન્દુ પંચાંગ પ્રમાણે છઠ્ઠી તિથિએ થયું હોય, તેમના આત્મશાંતિ માટે આ વિધિ કરવામાં આવે છે.
ધાર્મિક મહત્વ
શ્રાધ્ધ એ પૂર્વજો પ્રત્યેનો કૃતજ્ઞતાનો ભાવ દર્શાવતી વિધિ છે. શ્રદ્ધાપૂર્વક કરેલી વિધિ પિતૃઓને તૃપ્ત કરે છે અને કુટુંબમાં સુખ-શાંતિ અને સંપત્તિ લાવે છે.
વિધિ અને પરંપરા
શ્રાધ્ધ વિધિમાં નીચે મુજબના કાર્ય કરવામાં આવે છે:
-
તર્પણ – તિલ, જળ અને જૌ વડે પિતૃોને સ્મરી તર્પણ આપવામાં આવે છે.
-
પિંડદાન – ઘી અને તિલથી બનેલા ચોખાના પિંડ પિતૃઓ માટે અર્પણ કરવામાં આવે છે.
-
પશુ-પક્ષીઓને ભોજન – ગાય, કાગડા અને કુતરાને ભોજન આપવામાં આવે છે.
-
બ્રાહ્મણ ભોજન અને દાન – બ્રાહ્મણોને ભોજન અપાય અને દક્ષિણા આપવામાં આવે છે.
-
દાન અને સેવા – અનાજ, વસ્ત્રો અને ઘેરના સાદન વિધિ મુજબ દાન આપવામાં આવે છે.
શાસ્ત્રીય આધાર
ગરુડ પુરાણ અને મનુસ્મૃતિમાં શ્રાધ્ધ વિધિનું વિશેષ મહત્વ જણાવાયું છે. યોગ્ય તિથિએ કરેલ શ્રાધ્ધ પિતૃોને મોક્ષ તરફ દોરી જાય છે.
આધુનિક સમયમાં અનુસરણ
આજના સમયમાં પણ શ્રદ્ધા અને શ્રદ્ધાથી શ્રાધ્ધ વિધિનું પાલન થાય છે. શહેરોમાં અનેક મંદિરો અને ધર્મસ્થળો સામૂહિક શ્રાધ્ધનું આયોજન કરે છે.
નિષ્કર્ષ
છઠ્ઠી શ્રાધ્ધ એ પિતૃભક્તિ અને પવિત્ર સંસ્કૃતિનું પરિબિંબ છે. આ વિધિ પિતૃઓ માટે શાંતિ અને પરિવાર માટે કલ્યાણ લાવે છે.




