ઉત્સવનો પરિચય:
ગુરૂ પૂર્ણિમા આષાઢ મહિનાની પૂર્ણિમા (નવચંદ્ર) ના દિવસે ઉજવાય છે. આ દિવસ ગુરુને સમર્પિત છે—આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શક કે પ્રેરક—જે ભગવત જ્ઞાન તરફ અમને લઈ જવામાં મદદ કરે છે. આ દિવસે મહર્ષિ વ્યાસનું જન્મજયંતિ પણ ઉજવાય છે, જેમણે વેદોનું સંકલન અને મહાભારતનું ગ્રંથન કર્યું હતું, અને તેમને પ્રચંડ ગુરુ ગણી શકાય છે.
ગુરૂ પૂર્ણિમા પાછળની પોસ્ટ છે:
“ગુરૂ” નો અર્થ છે “આંધાર દૂર કરવાનો,” એટલે કે અજ્ઞાનના અંધકારને દૂર કરનાર. ગુરૂ પૂર્ણિમા મહર્ષિ વ્યાસની જ્ઞાનપૂર્વકના યોગદાન માટે સન્માન છે. બુદ્ધધર્મમાં પણ આ દિવસે ભગવાન બુદ્ધે પોતાનુ પ્રથમ ઉપદેશ આપ્યો હતો.
આ ઉત્સવ કેમ મનાવવામાં આવે છે:
આ ઉત्सવ ગુરૂ‑શિષ્ય પરંપરાની ગ્રંથાત્મક રચનાનો સમ્માન છે, જે વ્યક્તિગત અને ધાર્મિક વિકાસમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. આ દિવસ આધ્યાત્મિક શોધક, વિદ્યાર્થીઓ અને યોગ અનુયાયીઓ દ્વારા ધ્યાન, ભક્તિ અને શીખવા માટેની સમર્પણતાની ઉજવણી કરે છે.
ગુરૂ પૂર્ણિમાની મુખ્ય પરંપરાઓ:
-
સવારની વિધિ: ભક્તો વહેલી સવારે સ્નાન કરે છે અને મંદિર, આશ્રમ કે ગુરુના ઘરે જાય છે.
-
ગુરૂને ભેટ: ગુરુને ફૂલો, ફળો, કપડા, મીઠાઈઓ અર્પણ કરવામાં આવે છે.
-
ગુરૂ પૂજા / વ્યાસ પૂજા: ગુરૂનાં પૂજન માટે કાર્યક્રમ આયોજાય છે.
-
ધર્મ ગ્રંથ પાઠ: ભગવદ ગીતા, ઉપનિષદ, ગુરુ સ્તોત્ર વગેરેનો પાઠ અને ભજન-કીર્તન.
-
સંસ્થાગત કાર્યક્રમો: શાળાઓ, કોલેજો અને આધ્યાત્મિક સંસ્થાઓમાં ગુરુની પ્રશંસામાં સમારોહો યોજાય છે.
ઉત્સવનું મહત્વ:
-
દૈવી માર્ગદર્શન: ગુરુ ભગવાન તરફ માર્ગદર્શક બને છે.
-
ધાર્મિક વિનમ્રતા: શેષ શિક્ષણ યાત્રા માટેની વિનમ્રતા અને શ્રદ્ધાને પ્રવાહી કરે છે.
-
સાંસ્કૃતિક પરંપરા: ગુરુ‑શિષ્ય સંપ્રદાય ભારતીય આધ્યાત્મિક પરંપરાનું કેન્દ્ર છે.
-
સમગ્રિત પ્રાસંગિકતા: હિંદુ, બુદ્ધ અને અન્ય આધ્યાત્મિક માર્ગોને પણ ઉન્મુખ કરે છે.