અમલકિ એકાદશી: ધર્મ અને આરોગ્યનું પવિત્ર પર્વ
અમલકિ એકાદશી ફાગણ માસની શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિએ ઉજવાય છે. આ દિવસે આમળા વૃક્ષની પૂજા કરવામાં આવે છે અને તેને ભગવાન વિષ્ણુનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. આ એકાદશી ધાર્મિક અને આયુર્વેદિક બંને રીતે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.
પૌરાણિક મહત્ત્વ
શાસ્ત્રો મુજબ, અમલકિ એકાદશીનું વ્રત ધર્મરાજ યुधિષ્ઠિરે ભગવાન કૃષ્ણના ઉપદેશ પરથી કર્યો હતો. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ આમળા વૃક્ષમાં વાસ કરે છે, તેથી આ વૃક્ષની પૂજા કરવી મુક્તિદાયક ગણાય છે.
આયુર્વેદિક મહત્વ
આમળું સ્વાસ્થ્ય માટે ઉત્તમ માનવામાં આવે છે. તેમાં વિટામિન C, લોહી શુદ્ધિ અને પાચનશક્તિ વધારવાનું શક્તિશાળી તત્વ હોય છે. આમ, આમળાનું ધર્મ અને આરોગ્ય બંને સાથે ગાઢ જોડાણ છે.
મુખ્ય ઉપવાસ અને વિધિઓ
ભક્તો આ દિવસે નિર્જળા અથવા ફળાહાર વ્રત કરે છે. આમળાના વૃક્ષની પૂજા કરી, દીવો ધરાવવો, અને ભગવાન વિષ્ણુના નામનું જાપ કરવું મુખ્ય છે.
નિષ્કર્ષ
અમલકિ એકાદશી માત્ર ધાર્મિક પવિત્રતા માટે નહીં પરંતુ શરીર અને મનની શુદ્ધિ માટે પણ ઉત્તમ અવસર છે.