વિજય એકાદશી: વિજય અને મોક્ષપ્રાપ્તિની પવિત્ર તિથિ
વિજય એકાદશી ફાગણ મહિનાની કૃષ્ણ પક્ષની એકાદશી હોય છે. હિન્દુ ધર્મ અનુસાર આ એકાદશી ઉપવાસ અને આરાધનાથી ભક્તોનો આંતરિક શત્રુઓ ઉપર વિજય થવાનો માર્ગ ખુલ્લો થાય છે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની આરાધના કરવામાં આવે છે.
પૌરાણિક પૃષ્ઠભૂમિ અને મહાત્મ્ય
વિજય એકાદશીનો ઉલ્લેખ સ્કંદ અને પદ્મ પુરાણમાં આવે છે. પૌરાણિક કથા અનુસાર ભગવાન શ્રીરામે લંકા યુદ્ધ પહેલા સમુદ્ર પાર કરવા માટે આ એકાદશીનું વ્રત કર્યું હતું. આ વ્રતના પ્રભાવે તેમને વિજય પ્રાપ્ત થયો. તેથી તેને "વિજય એકાદશી" કહેવામાં આવે છે.
વ્રત વિધિ અને ઉપવાસની પધ્ધતિ
આ દિવસે ભક્તો નિર્જલા અથવા ફલાહાર ઉપવાસ રાખે છે. વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામ અને ભગવાનનું સ્મરણ કરીને પૂજા કરવામાં આવે છે. રાત્રે જાગરણ અને ભગવાનનું નામસ्मરણ ખાસ મહત્વ ધરાવે છે.
વિશેષ લાભ અને મહત્વ
વિજય એકાદશીનું પાલન કરવાથી માત્ર દુન્યવી વિજય જ નહીં પણ આધ્યાત્મિક કલ્યાણ પણ થાય છે. આત્મસંયમ, ધર્મપથ અને શ્રદ્ધાપૂર્વક ભગવાન વિષ્ણુની આરાધના જીવનમાં શાંતિ અને સફળતા લાવે છે.
નિષ્કર્ષ
વિજય એકાદશી એ સાધના, આરાધના અને આત્મવિશ્વાસથી ભરેલી પવિત્ર તિથિ છે. જે જીવનમાં ધર્મ, જ્ઞાન અને વિજયની અનુભૂતિ કરાવે છે.