સ્વામિનારાયણ જયંતિ

પરિચય
સ્વામિનારાયણ જયંતિ એ ભગવાન સ્વામિનારાયણના અવતારદિવસ તરીકે ઉજવાય છે. ચૈત્ર સુદ નવમીના દિવસે આ તહેવાર દેશભરમાં સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયના મંદિરોમાં ઉત્સાહભેર ઉજવાય છે. ભક્તો ભગવાનના જીવનની કથાઓ, સંદેશો અને દર્શનોનું સ્મરણ કરીને ભક્તિમાં લીન થાય છે.

જન્મ અને બાળપણ
ભગવાન સ્વામિનારાયણનો જન્મ ૧૭૮૧માં ઉત્તર પ્રદેશના છપૈયા ગામે થયો હતો. તેમનું બાળનામ ઘનશ્યામ હતું. બાળકપણથી જ તેઓ અધ્યાત્મમાં રસ ધરાવતા અને સંતોના સંગમાં રહેવુ પસંદ કરતાં. ધર્મ અને સત્ય પ્રત્યે તેમનો ઝોક બાળપણથી જ સ્પષ્ટ હતો.

અધ્યાત્મિક યાત્રા અને નીલકંઠ વર્ણી રૂપે જીવન
૧૧ વર્ષની વયે ઘનશ્યામજી ઘરને ત્યાગીને નીલકંઠ વર્ણી તરીકે ભારતભરમાં યાત્રા શરૂ કરી. તેમણે હજારો કિલોમીટર યાત્રા કરીને અનેક ધાર્મિક સ્થળો અને આશ્રમોમાં જઈને સિદ્ધંતોનું વિધાન કર્યું. તેમની આ યાત્રા અંતે ગુજરાત આવી પહોંચ્યા.

સંપ્રદાયની સ્થાપના અને સિક્કો
ગુજરાતમાં સાહિત્ય અને સંતોના સંગથી તેઓએ સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયની સ્થાપના કરી. તેમણે જીવનમાં સત્ય, અહિંસા, સ્વચ્છતા, સેવાભાવ અને નિયમિત સાધનાને મહત્વ આપ્યું. તેમણે સમાજના તમામ વર્ગોને ભક્તિપથ પર ચલાવ્યા અને એક આધ્યાત્મિક ક્રાંતિ સર્જી.

જયંતિ ઉજવણી
સ્વામિનારાયણ જયંતિ દિવસે ભક્તો ઉપવાસ કરે છે, મંદિરોમાં વિશેષ આરતી અને પાઠ યોજાય છે. બાળકો માટે સ્પર્ધાઓ, યાત્રાઓ અને ધાર્મિક વ્યાખ્યાનોનું આયોજન થાય છે. રાત્રે ભગવાનના દર્શન અને પ્રસાદી સાથે જયંતિ પૂર્ણ થાય છે.

ભગવાનના જીવનમાંથી શીખ
ભગવાન સ્વામિનારાયણનો જીવનસંદેશ છે કે ભક્તિ, શિસ્ત, શાંતિ અને સદાચારથી જીવનમાં દિવ્યતા પ્રાપ્ત થાય છે. તેમના જીવનથી મળતી શીખ આજના યુગમાં પણ પ્રેરણારૂપ છે.