વ્રતનો પરિચય:
મા જીવંતિકા વ્રત એક ધાર્મિક વ્રત છે, જે ખાસ કરીને ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્રમાં મનાવમાં આવે છે. આ વ્રત ખાસ કરીને મહિલાઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે અને તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ પતિના દીર્ઘાયુ અને સ્વસ્થ જીવન માટે કરવામાં આવે છે. આ વ્રત મોનસૂનના મોસમ અને શ્રાવણ મહિનામાં મનાવવામાં આવે છે. આ વ્રત ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પૂજાથી સંકળાયેલું છે અને આને ખૂબ શ્રદ્ધા અને ભક્તિભાવથી કરવામાં આવે છે.
વ્રતની કથા:
મા જીવંતિકા વ્રતની કથાનુસાર, જ્યારે ભગવાન શિવે તેમની પતિમાતા પાર્વતીથી જીવનના મહત્વ અને ઔષધિઓ વિશે પૂછયું, ત્યારે પાર્વતીજી એ "જીવંતિકા" નામની એક ખાસ ઔષધિનો મહત્ત્વ દર્શાવ્યો. આ ઔષધિ જીવનશક્તિ અને દીર્ઘાયુ વધારવા માટે ખૂબ પ્રભાવશાળી માનવામાં આવે છે. આ વ્રત કરવા થી પતિના દીર્ઘાયુ, સ્વાસ્થ્ય અને સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે. બીજી માન્યતા મુજબ, આ વ્રત કરવા થી જીવનમાં શાંતિ, સુખ અને સંપત્તિનો આદર આવે છે.
અમે આ વ્રત કેમ મનાવીએ છીએ:
આ વ્રત ખાસ કરીને મહિલાઓ દ્વારા પતિના દીર્ઘાયુ અને સારા આરોગ્ય માટે કરવામાં આવે છે. આ સાથે, આ વ્રત ઘરની સુખ-શાંતિ અને સમૃદ્ધિ માટે પણ કરવામાં આવે છે. આ વ્રત પતિ-પત્ની ના સંબંધોને મજબૂત બનાવવાનો એક માધ્યમ માનવામાં આવે છે.
વ્રતની મુખ્ય પરંપરાઓ:
વ્રતનો પ્રારંભ:
આ વ્રત શ્રાવણ મહિનાના કોઈ શુભ દિવસે શરૂ થાય છે. મહિલાઓ આ દિવસે સ્નાન કરીને વ્રતની શરૂઆત કરે છે.
પૂજા વિધિ:
પૂજામાં માતા પાર્વતી અને ભગવાન શિવની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. જીવંતિકા ઔષધિ (અથવા તેની પ્રતીકરૂપ માં કોઈ સામગ્રી) પૂજા સ્થાન પર રાખી, તેને શ્રદ્ધાપૂર્વક પૂજાય છે.
ઉપવાસ:
વ્રત ધારણ કરનારી મહિલાઓ આખો દિવસ ઉપવાસ કરે છે અને ફળાહાર કરે છે.
જાગરણ:
આ વ્રત દરમિયાન રાતભર જાગરણ કરવામાં આવે છે, જેમાં મહિલાઓ ભજન, કીર્તન અને માતા પાર્વતીના મંત્રોનો જાપ કરે છે.
શક્તિ અને સમૃદ્ધિ માટે પ્રાર્થના:
પૂજાના સમયમાં, મહિલાઓ માતા જીવંતિકા પાસે તેમના જીવનને ઉત્તમ બનાવવા અને દરેક સંકટમાંથી બચાવવાની પ્રાર્થના કરે છે.
વ્રતનું મહત્વ:
પતિનો દીર્ઘાયુ:
આ વ્રત દ્વારા મહિલાઓ તેમના પતિના દીર્ઘાયુ અને શ્રેષ્ઠ સ્વાસ્થ્ય માટે આશીર્વાદ મેળવતી છે.
સુખ-શાંતિ અને સમૃદ્ધિ:
આ વ્રત ઘરમાં સુખ, શાંતિ અને સમૃદ્ધિ લાવે છે.
આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ:
આ વ્રત આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ અને માનસિક શાંતિ માટે માર્ગ પ્રદર્શિત કરે છે.
ઘરમાં સૌભાગ્ય:
આ વ્રત ઘરમાં સુખ-શાંતિ, સૌભાગ્ય અને સુખ-સમૃદ્ધિ લાવવાની તક આપે છે.
મા જીવંતિકા વ્રત એક પવિત્ર વ્રત છે, જે ખાસ કરીને મહિલાઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ વ્રત પતિ-પત્ની ના જીવનમાં સુખ, સમૃદ્ધિ અને દીર્ઘાયુની કામના કરે છે. આ વ્રત સંપૂર્ણ શ્રદ્ધાભાવથી કરવા પર જીવનમાં સુખ, શાંતિ અને આશીર્વાદની પ્રાપ્તિ થાય છે.