કનકદાસ જયંતિ

પરિચય

કનકદાસ જયંતિ એક પ્રસિદ્ધ વૈષ્ણવ સંત કનકદાસજીના જન્મદિવસની ઉજવણી છે. દરેક વર્ષમાં કાર્તિક શુક્લ દશમીના દિવસે આ દિવસ ઉજવાય છે, ખાસ કરીને કર્ણાટકમાં ખૂબ હર્ષોઉલ્લાસથી માનવવામાં આવે છે.

જીવન અને સંદેશ

કનકદાસજીનો જન્મ 1509ની આસપાસ કર્ણાટકના શિગ્ગાંવી ગામમાં થયો હતો. તેઓ એક હરિભક્ત કવિ, તત્વચિંતક અને સંઘર્ષક યુગનાયક હતા. તેમનું મૂળ નામ થિમ્મપ્પા નાયક હતું. બાળપણથી જ તેઓ ભક્તિ સંગીત અને કાવ્ય લેખનમાં રસ ધરાવતા હતા.

ધાર્મિક યોગદાન અને ભજન

કનકદાસજીએ અનેક ભક્તિગીતો અને કવિતાઓ લખી હતી જેમાં મુખ્યત્વે તુલના, સાધુતા, ભગવાન શ્રીક્રષ્ણ પ્રત્યેની ભક્તિ અને માનવતાવાદનાં સંદેશો હોય છે. તેમની રચનાઓમાં કનકગીતે, મોહનતારંગિની અને નલચરિતે જેવી કૃતિઓ પ્રસિદ્ધ છે.

એક પ્રાચીન દંતકથા અનુસાર, કનકદાસને ઉડુપીના મંદિરમાં પ્રવેશતા અટકાવવામાં આવ્યા હતા. ત્યારબાદ ભગવાન કૃષ્ણે પોતે તેમની મૂર્તિનો ચહેરો પશ્ચિમ તરફ ફેરવ્યો જેથી કનકદાસ દર્શન કરી શકે. આજે પણ તે બારીને "કનકન કિંડી" તરીકે પૂજનીય માનવામાં આવે છે.

ઉજવણી અને પરંપરા

કનકદાસ જયંતિના દિવસે કર્ણાટકના વિવિધ વિસ્તારોમાં પ્રાર્થના સભાઓ, કાવ્યગોષ્ઠીઓ, સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો અને તેમના જીવન પર આધારિત પ્રવચનો થાય છે. બાળકોને ભક્તિ અને નૈતિક શિક્ષણ આપવામાં આવે છે.

નિષ્કર્ષ

કનકદાસનો જીવન સંદેશ – સમાનતા, ભક્તિ અને માનવતા – આજે પણ એટલો જ અનુસરે છે. તેમનું જીવન ભારતીય ધર્મસંસ્કૃતિ માટે એક પ્રેરણાસ્ત્રોત છે.