પરિચય
ચતુર્દશી શ્રાધ્ધ પિતૃપક્ષની કૃષ્ણ ચતુર્દશી તિથિએ મનાવવામાં આવે છે. જે પિતૃઓનું અવસાન ચતુર્દશી તિથિએ થયું હોય, તેમના માટે આ શ્રાધ્ધ કરવામાં આવે છે.
આધ્યાત્મિક મહત્વ
ચતુર્દશી તિથિને સામાન્ય રીતે અશુભ માનવામાં આવે છે, ખાસ કરીને અનહોનાં, દુર્ઘટનાના કે હિંસક મોત માટે. તેથી આ દિવસે શ્રાધ્ધ કરવું પિતૃઓને શાંતિ અપાવાનું મહત્વ ધરાવે છે.
કોણ કરવું જોઈએ
જે પિતૃઓનો અવસાન દુર્ઘટનાથી, હિંસાથી કે અણધારી રીતે થયો હોય, તેમના વંશજો આ દિવસે શ્રાધ્ધ કરે છે. પુત્ર કે નજીકના પુત્રસમાન સગાએ આ વિધિ કરવી જોઈએ.
મુખ્ય વિધિઓ
-
પવિત્ર સ્નાન અને સ્વચ્છ વસ્ત્ર પહેરવું
-
તિલ, જળ અને જૌ વડે તર્પણ કરવું
-
શ્રદ્ધાપૂર્વક પિંડદાન કરવું
-
કાગડા, ગાય અને કૂતરાને ભોજન
-
બ્રાહ્મણોને ભોજન અને દક્ષિણા આપવી
શાસ્ત્રીય આધાર
ગરુડ પુરાણ અને મત્સ્ય પુરાણમાં ચતુર્દશી શ્રાધ્ધનું વિશેષ મહત્વ જણાવાયું છે. દુ:ખદ મૃત્યુ પામેલ આત્માઓને શાંતિ મેળવવા માટે આ શ્રાધ્ધ જરૂરી છે.
નિષ્કર્ષ
ચતુર્દશી શ્રાધ્ધ દુ:ખદ મૃત્યુ પામેલ પિતૃઓને આધ્યાત્મિક શાંતિ આપવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે. તે પિતૃઓના આશીર્વાદ પ્રાપ્ત કરવાનો માર્ગ પણ છે.